معرفي نشريه
تخصصی
دوفصلنامه تخصصی «پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم» در راستای منویات مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) به منظور اشاعه و گسترش مطالعات میان رشته ای در زمینه قرآن و ایجاد بستری مناسب برای کاربردی کردن مفاهیم، فرهنگ و پژوهش های قرآنی در سطوح مختلف سازمان ها و مؤسسات و همچنین انتشار نتایج پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم به همت سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور(جهاد دانشگاهی) پایه ریزی و راه اندازی شده است.
دو فصلنامه تخصصی «پژوهشهای میان رشته ای قرآن کریم» که از نیمه دوم سال 1387 فعالیت خود را زیر نظر معاونت فعالیتهای قرآنی سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور(جهاد دانشگاهی) شروع کرده است هر دو فصل یکبار منتشر می شود و تاکنون پنج شماره از این دوفصلنامه چاپ و منتشر گردیده است. این دو فصلنامه دارای اعتبار تخصصی است ولی رایزنی های صورت گرفته با وزارت علوم و تحقیقات و فناوری نوید این را می دهد که دوفصلنامه موفق به کسب اعتبار علمی - پژوهشی شود.
این دو فصلنامه برای بهره برداری در پایگاه های زیر در دسترس عموم پژوهشگران قرار گرفته است:
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام: www.isc.gov.ir
پایگاه مجلات نور www.noormags.com
بانک اطلاعات نشریات کشور www.magiran.com
مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری www.srlst.com
پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی www.sid.ir
پایگاه اطلاع رسانی سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور www.iska.ir
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - رویکرد انتقادی به کاربست طبقه¬بندی اخلاق هنجاری در تبیین نظریه اخلاقیِ قرآن کریم
سیدمازیار حسینیشماره 22 , دوره 12 , بهار-تابستان 1400اگرچه رویکرد انتقادی به رهاوردهای علوم¬انسانیِ مدرن چندین دهه است که در جهان اسلام و به شکل خاص در ایران بسیار رایج شده است، اما به دلیل تمرکز بیش از حد بر «چیستی» و «چراییِ» تولید مدل روش¬شناختی، به جای پرداختن به نمونه و تولید علم، تاکنون نتوانسته است از مقبولیت قابل چکیده کاملاگرچه رویکرد انتقادی به رهاوردهای علوم¬انسانیِ مدرن چندین دهه است که در جهان اسلام و به شکل خاص در ایران بسیار رایج شده است، اما به دلیل تمرکز بیش از حد بر «چیستی» و «چراییِ» تولید مدل روش¬شناختی، به جای پرداختن به نمونه و تولید علم، تاکنون نتوانسته است از مقبولیت قابل توجهی برخوردار شود. نظریات اخلاق هنجاری در غرب براساس تقریری که از معیار صواب و خطا در احکام و گزاره¬های اخلاقی دارند در سه شاخه¬ی غایت¬انگارانه (نتیجه¬گرا)، وظیفه¬گروانه و فضیلت¬محورانه دسته بندی شده¬اند. از رهگذر بررسی روشمند آیات، این نتیجه به دست می آید که نه تنها قرآن کریم طرح اخلاقی خود را به یکی از این سه دسته¬ی ¬غایت¬(نتیجه)، وظیفه و فضیلت¬ محدود نمی¬کند؛ بلکه درضمن اهمیت به فاعلِ اخلاقی و تأکید بر رعایت قواعد و حدود اخلاقی، بر کنش¬ها و رفتارهای اخلاقی نیز که نقشی بی بدیل در سعادت انسان دارند، توجه می دهد و آن¬ها را مستقل و منفکّ از یکدیگر مورد نظر قرار نمی دهد. طرح «ایمان» به عنوان مقوّم ارزش های اخلاقی و وجود فضایلی- هم چون تقوا- که تنها در اخلاق دینی قابل دفاع و توجیه هستند نشان می دهد که کاربست طبقه¬بندی (نتیجه/ وظیفه¬/ فضیلت) در تبیین و نظریه¬پردازی علم اخلاق اسلامی، آنچنان هم که به نظر می رسد، کارآیی ندارد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - اصطلاحات خاص فرهنگی قران در ترجمه
ابوالفضل سنجرانی نازنین قدرتشماره 22 , دوره 12 , بهار-تابستان 1400از آنجا که کتاب آسمانی قرآن از ارزشمندترین کتب مسلمانان می باشد، لذا ترجمه دقیق آن اهمیت شایانی دارد. مترجمان متون مذهبی به ویژه قرآن کریم با واژگانی روبرو می شوند که یافتن معادل برای آنها دشوار است، زیرا این واژگان خاص فرهنگ زبان مبدا هستندو در فرهنگ زبان مقصد جایگاهی چکیده کاملاز آنجا که کتاب آسمانی قرآن از ارزشمندترین کتب مسلمانان می باشد، لذا ترجمه دقیق آن اهمیت شایانی دارد. مترجمان متون مذهبی به ویژه قرآن کریم با واژگانی روبرو می شوند که یافتن معادل برای آنها دشوار است، زیرا این واژگان خاص فرهنگ زبان مبدا هستندو در فرهنگ زبان مقصد جایگاهی ندارند. مترجمان برای ترجمه این عناصر خاص فرهنگی از استراتژی های خاصی استفاده می کنند. در همین راستا این مطالعه که یک پژوهش توصیفی است به بررسی استراتژی های بکار رفته در ترجمه عناصر فرهنگی خاص قرآن کریم در تمام سوره های آن توسط سه مترجم برجسته قرآن ، می پردازد. چارچوب نظری این پژوهش براساس مدل ارایه شده مونا بیکر (1992) برای ترجمه عناصر فرهنگی می باشد که شامل هشت استراتژی مختلف است که بر اساس آن پربسامدترین و کم بسامدترین استراتژی بکار رفته توسط سه مترجم قرآن کریم مشخص می گردد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد که پربسامدترین استراتژی بکار رفته در ترجمه عناصر قرهنگی قرآن استراتژی " ترجمه با استفاده از یک واژه کلی تر" و کم بسامدترین آن استراتژی " توصیف و یک واژه مرتبط" می باشد. در نتیجه، عناصر فرهنگی خاص قرآن با عناوین کلی ترجمه شده اند که دیگر خاص فرهنگ قرآن نیستند. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تحلیل تطبیقی جایگاه آموزش عمومی قرآن در نظام آموزشی معاصر (باتاکید بر دوره ابتدایی)
نجمه کاظمی لیلا خسروی مرادشماره 22 , دوره 12 , بهار-تابستان 1400تعلیم و تربیت همواره یکی از مهمترین مسائل پیش روی بشر است و هدف عمده پیامبران، امامان و صالحان نیز تربیت صحیح آدمی بوده است. از این رو گسترش فرهنگ حيات بخش قرآن کريم و ارتقاي ايران به کشوري توسعه يافته با هويتي اسلامي- انقلابي، در گرو عزم ملي و اراده هماهنگ مديران ارشد چکیده کاملتعلیم و تربیت همواره یکی از مهمترین مسائل پیش روی بشر است و هدف عمده پیامبران، امامان و صالحان نیز تربیت صحیح آدمی بوده است. از این رو گسترش فرهنگ حيات بخش قرآن کريم و ارتقاي ايران به کشوري توسعه يافته با هويتي اسلامي- انقلابي، در گرو عزم ملي و اراده هماهنگ مديران ارشد نظام براي توسعه فرهنگ قرآنی است. بدین منظور تلاش هایی برای به وقوع پیوستن این امر انجام شده و نظام های مختلف برای عملی شدن آن اقدام نموده اند، آموزش و پروش به عنوان یکی از مراکز مهم آموزشی-تربیتی از جمله سازمانهای مهم بوده که وظیفه تربیت افراد با رویکرد دینی و قرآنی را از بدو ورود به مدارس به عهده داشته است. آموزش عمومی قرآن در دوره ابتدایی از روش ها و شیوه هایی است که در مدارس با هدف دستیابی به توانایی خواندن قرآن کریم که گاه از آن به آموزش روخوانی و روانخوانی قرآن یاد می¬شود، گنجانده شده است این درحالی است که از همراهی هدف اصلی انزال کتاب الهی، تدبر و انس در قرآن و در نهایت کاربردی نمودن مضامین و مفاهیم قرآنی است، فاصله گرفته و تنها به جنبه روخوانی خالی از انس با قرآن اکتفا شده است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی با استخراج روش های آموزش قرآن در آموزش و پرورش در مقطع ابتدایی درصدد واکاوی و تحلیل جایگاه آن در قرآن کریم است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی دیدگاه قرآن و روانشناسی نسبت به موفقیت بر اساس نظریه ی زمینه ای
نرجس پورجمعه باقر غباری بناب ابوالفضل خوش منششماره 22 , دوره 12 , بهار-تابستان 1400در پژوهش حاضر به منظور دستیابی به وجوه تشابه و تمایز دیدگاه قرآن و روانشناسی به «موفقیت» و شرایط، تعامل¬ها و پیامدهای آن، رویکرد کیفی و روش نظریه¬ی زمینه¬ای به کار گرفته شد. با اعمال سه نوع کدگذاری باز، محوری و انتخابی درباره داده¬های قرآن و روانشناسی، الگوهای پارادایمی چکیده کاملدر پژوهش حاضر به منظور دستیابی به وجوه تشابه و تمایز دیدگاه قرآن و روانشناسی به «موفقیت» و شرایط، تعامل¬ها و پیامدهای آن، رویکرد کیفی و روش نظریه¬ی زمینه¬ای به کار گرفته شد. با اعمال سه نوع کدگذاری باز، محوری و انتخابی درباره داده¬های قرآن و روانشناسی، الگوهای پارادایمی تدوین و با توجه به آن¬ها تعریف موفقیت ارائه شد. در الگوی قرآن «فلاح» به عنوان مقوله اصلی و «فطرت خداجو»، «لطف الهی»، «باور به آخرت» به عنوان شرایط علّی؛ «آزادی» و «ورود به صراط مستقیم» به عنوان شرایط زمینه¬ای؛ «روابط مثبت» و «قدرت درونی» به عنوان مقوله¬های واسطه¬ای و «خودسازی»، «عبودیت»، «دینداری»، «ولایتمداری» و «سرعت و سبقت» به عنوان راهبرد مطرح شدند. در الگوی روانشناسی «شکوفایی» به عنوان مقوله اصلی انتخاب و «خودشناسی» و «غایت¬گرایی» به عنوان شرایط علّی؛ «آزادی»، «محیط مناسب» و «انگیزش» به عنوان شرایط زمینه¬ای؛ «هیجان¬ها و عواطف مثبت»، «روابط مثبت» و «ویژگی¬های شخصیتی» به عنوان مقوله¬های واسطه¬ای و «خودکفایی و خودمدیریتی»، «کار و تلاش»، «تفکر و سبک تبیین مناسب» و «تأخیر کامروایی ـ لذت¬جویی» به عنوان راهبرد مطرح شدند. یافته¬ها نشان داد هر دو دیدگاه موفقیت را رشد و تحقق انسان می¬دانند که در دیدگاه قرآن باعث فلاح و ورود به حیات طیبه شده و منتهی به قرب و فوز الهی می¬گردد اما در دیدگاه روانشناسی به منظور نیل به شکوفایی، تعالی و بهزیستی صورت می¬پذیرد. قرآن، الگوی پارادایمی موفقیت را حول محور «خداوند» ترسیم میکند درحالیکه در الگوی روانشناسی، «انسان» محور اصلی است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - سلامت معنوی در پرستاران ایرانی: یک مطالعه متاآنالیز
پروانه اصفهانی محمدعلی خمرشماره 22 , دوره 12 , بهار-تابستان 1400مقدمه و هدف: سلامت معنوی یکی از ابعاد مهم سلامت در انسان و رویکردی مهم در ارتقای سلامت عمومی محسوب می شود. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان سلامت معنوی در پرستاران ایرانی انجام شد. روش بررسی: این پژوهش به روش متاآنالیز انجام شد. تمامی مطالعات مرتبط سلامت معنوی چکیده کاملمقدمه و هدف: سلامت معنوی یکی از ابعاد مهم سلامت در انسان و رویکردی مهم در ارتقای سلامت عمومی محسوب می شود. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان سلامت معنوی در پرستاران ایرانی انجام شد. روش بررسی: این پژوهش به روش متاآنالیز انجام شد. تمامی مطالعات مرتبط سلامت معنوی در پرستاران در پایگاه¬های اطلاعاتی «PubMed»، «Web of Science»، «Scopus»، «Magiran» و «SID» و موتور جستجوی «Google scholar» پایان تیر 1400 با کلیدواژههای مناسب جستجو شد. در این مطالعه، ناهمگونی مطالعات با استفاده از شاخص 2 I و احتمال سوگیری در انتشار توسط آزمون Egger و مدل متارگرسیون برای ارزیابی متغیرهای مظنون به ناهمگونی در سطح معناداری 05/0 بررسی شد. تعداد 16مقاله با استفاده از نرم افزار Comprehensive Meta-Analysis مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: بر مبنای مدل تصادفی، میزان سلامت معنوی در پرستاران ایرانی برابر با 81/2 ± 53/82 (04/88-02/77 : حدود اطمینان 95%) بدست آمد. میانگین و انحراف معیار سلامت مذهبی و وجودی به ترتیب 30/7±60/37 و 75/7±38/37 بود. بین حجم نمونه، سال انجام، میانگین سنی و میزان سلامت معنوی رابطه معناداری وجود داشت (05/0>P). نتیجه گیری: با توجه به یافته¬های پژوهش، میزان سلامت معنوی در حد مطلوب بود. بنابراین، با توجه به پایبندی کشور به ارزش¬های اخلاقی دستیابی به چنین نتیجه¬ای دور از انتظار نیست. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - رابطه توسعه اقتصادی و عدالت اقتصادی از منظر قرآن
محمد پارسائیانشماره 22 , دوره 12 , بهار-تابستان 1400توسعهیافتگی، همچون مدینه فاضله در عصر کنونی تمام تلاشهای دولتها را به خود معطوف داشته تا هر روز خود را به آن نزدیکتر سازند و شباهت بیشتری با جوامع توسعهیافته پیدا کنند. اما ناکامی بیشتر کشورهای توسعهیافته در دستیابی به توسعه و بروز پیامدهایی از قبیل شکافهای طبقا چکیده کاملتوسعهیافتگی، همچون مدینه فاضله در عصر کنونی تمام تلاشهای دولتها را به خود معطوف داشته تا هر روز خود را به آن نزدیکتر سازند و شباهت بیشتری با جوامع توسعهیافته پیدا کنند. اما ناکامی بیشتر کشورهای توسعهیافته در دستیابی به توسعه و بروز پیامدهایی از قبیل شکافهای طبقاتی، فساد، بیعدالتی، زوال ارزشهای انسانی، تعارضات فرهنگی و کاهش معنویت موجب طرح نظریات جدید و اختلافی در عرصه توسعه به ویژه پیرامون نسبت عدالت و توسعه شده است. توسعه اقتصادی در اسلام مبتنی بر مبانی و ارزشهای وحیانی است که علیرغم وجود اشتراکاتی با فرآیند توسعه در غرب، بهجهت تفاوت در مبانی، فرهنگ و اهداف، مسیری مجزا میپیماید. در این تحقیق پس از بررسی مفهوم توسعه و عدالت اقتصادی در قرآن کریم، مشخص شد که این دو مفهوم انطباق زیادی بر یکدیگر دارد و در واقع میتوان گفت که توسعهیافتگی همان راهیابی بهسوی عدالت اجتماعی است و هر دو در الگوی رفتاری خلیفه الهی به وحدت میرسند. عدالت و توسعه، هر دو هدف نهایی اقتصاد اسلامی و زمینهساز یکدیگر هستند و بدون هم کارایی ندارند. همچنین عدالت اقتصادی در محورهای بهرهوری از منابع و فرصتها، توسعه انسانی، جریان تولید و مصرف، عرصه معاملات و بازتوزیع، افزایش امنیت و اعتماد اقتصادی و بازدهی مضاعف بر یکدیگر اثر می گذارند. جزييات مقاله
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - آرامش حقیقی از دیدگاه قرآن
شیما محمودپورشماره 13 , دوره 6 , پاییز-زمستان 1394آرامش گوهری نایاب است که یکی ازاصیل ترین نیازهای بشر می باشد و نقش بسیار مهمی در سعادت و سلامت روحی شخص و جامعه دارد. احساس آرامش از مهمترین ویژگی های انسان سالم به شمار می رود،زیرا در سایه آرامش است که می توان به رشد و کمال رسید. قرآن به عنوان کتاب هدایت بشر، بهترین نس چکیده کاملآرامش گوهری نایاب است که یکی ازاصیل ترین نیازهای بشر می باشد و نقش بسیار مهمی در سعادت و سلامت روحی شخص و جامعه دارد. احساس آرامش از مهمترین ویژگی های انسان سالم به شمار می رود،زیرا در سایه آرامش است که می توان به رشد و کمال رسید. قرآن به عنوان کتاب هدایت بشر، بهترین نسخه برای به دست آوردن این مطلوب انسان می باشد. هدف از نگارش این مقاله (با توجه به اهمیت موضوع) اولاً شناخت آرامش حقیقی و تصحیح بینش انسان نسبت به آن است وثانیاً بررسی عوامل مؤثر در ایجاد و تثبیت آرامش در قلب آدمی با توجه به آموزه های قرآنی می باشد. در شناخت مفهوم حقیقی آرامش باید علاوه بر معنای لغوی به تفاوت مصداقی آن با آسایش توجه داشت. همچنین طبق آموزه های وحی آرامش حاصل توجه به دو جنبه نیازهای مادی و معنوی بشر است و باید توجه داشت که در مواقع تعارض بین این دو نیاز، به دلیل اصالت روح، ارجحیت با بعد معنوی انساناست. درقرآن تعابیر متفاوتی حاوی معنای آرامش هستند که به عنوان نمونه می توان از اطمینان، تثبیت فوءاد، ثبات، ربط قلب، سکن، سکینه یاد کرد و با بررسی این عبارات در آیات می توان دریافت که تنها منشاء و مبداء نازل کنندۀ آرامش به قلب آدمی خداوند متعال است و این مطلوب بشر تنها در سایۀ ارتباط با او حاصل می شود. از منظر قرآن عوامل متفاوتی در ایجاد و ثبات آرامش مؤثرهستند که از آن دسته می توان به ایمان، ذکر، تصحیح بینش انسان نسبت به دنیا، توکل، شکرگذاری، تقوا و انجام مناسک عبادی اشاره کرد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - روش شناسی تحقیق موضوعی در قرآن کریم: طراحی الگویی کاربردی برای پژوهش های میان رشتهای
سعید مسعودی پور مهدی سپهریشماره 12 , دوره 6 , بهار-تابستان 1394یکی از خلأهای موجود در مسیر تولید علوم انسانی اسلامی را می¬توان فقدان روش¬های تحقیق کاربردی دانست که از مبانی صحیحی برخوردار باشند. با توجه به این که یکی از منابع مهم نقل پژوهی در حوزه مطالعات میان رشته ای، قرآن کریم می باشد لذا لازم است، روش پژوهش برای تحقیقات موضوعی د چکیده کاملیکی از خلأهای موجود در مسیر تولید علوم انسانی اسلامی را می¬توان فقدان روش¬های تحقیق کاربردی دانست که از مبانی صحیحی برخوردار باشند. با توجه به این که یکی از منابع مهم نقل پژوهی در حوزه مطالعات میان رشته ای، قرآن کریم می باشد لذا لازم است، روش پژوهش برای تحقیقات موضوعی در قرآن تبیین شود. بر این اساس در نوشتار حاضر تلاش شد تا روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم بر مبنای تفسیر قرآن به قرآن که به عنوان بهترین شیوه تفسیر قرآن کریم شناخته می شود برای این نیاز ارائه شود. در ابتدا به تبیین مبانی روش تحقیق پرداخته شد و بحث¬های مبنایی در خصوص تعریف دین، نسبت میان عقل و نقل به عنوان اجزای دین، نسبت میان کتاب و سنت به عنوان اجزای نقل، دامنه نقل، رابطه میان مسایل علوم انسانی اسلامی و علوم انسانی متعارف و... ارائه شد. یکی از غفلت-هایی که در حوزه نقل پژوهی وجود دارد عدم برقراری تناسب میان دامنه معارف نقلی و مسایل مورد پژوهش است. این امر باعث می شود تا موضوعی که خارج از دامنه نقل قرار دارد بی جهت بر آن عرضه شود. در نهایت با بیان برخی از این نکات مهم در مواجهه با نقل، الگویی کاربردی که از هشت گام تشکیل می شود برای پژوهش موضوعی در قرآن کریم ارائه گردید. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی اثربخشی تدبر در آیات قرآنکریم بر افزایش سلامت روان
مهدی اسمعیلی صدرآبادی مریم جدادی محسن رفیع خواه زهرا نقی زادهشماره 14 , دوره 7 , بهار-تابستان 1395قرآن به عنوان معجزه جاوید پیامبر گرامی اسلام، بهترین راهنمای آدمی و به مصداق صریح آیات (تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْء) می باشد که با رجوع و عمل به آن می توان بسیاری از نیازها را پاسخ گفته و مشکلات را برطرف نمود. از جمله مشکلات و مسائلی که همواره بشر به ویژه در قرون اخیر با آن چکیده کاملقرآن به عنوان معجزه جاوید پیامبر گرامی اسلام، بهترین راهنمای آدمی و به مصداق صریح آیات (تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْء) می باشد که با رجوع و عمل به آن می توان بسیاری از نیازها را پاسخ گفته و مشکلات را برطرف نمود. از جمله مشکلات و مسائلی که همواره بشر به ویژه در قرون اخیر با آن مواجه بوده و تحقیقات و پیشرفت علوم هم کمک شایانی به آن نکرده است؛ مقوله بیماری روانی افراد است. به تازگی اندیشمندان و روانشناسان مدعی شده اند که دین و آموزه های اعتقادی نقش مهمی در سلامت روحی و روانی فرد و جامعه دارد. به راستی قرآن که خود یکی از مهمترین اعتقادات دینی به شمار می آید چگونه می تواند سلامت روانی فرد را تضمین کرده و مانع ابتلای فرد و جامعه به فشارها و آسیب های روحی و روانی شود. در این مقاله با روش کیفی کتابخانه ای- توصیفی به تبیین اثربخشی تدبر در آیات قرآن بر افزایش سلامت روان پرداخته شده است. از این روی با تدبر در آیات قرآن به ویژه در محتواها و مفاهیم آیاتی چون ایمان، حجاب، ازدواج و دنیاگریزی، ذکر و دعا می توان هم در پیشگیری و هم در درمان بیماری های روانی به نتایج مطلوب رسید. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - فساد اداری، عوامل و راهکارهای مقابله با آن از منظر آیات و روایات
جمال فرزند وحيشماره 9 , دوره 4 , پاییز-زمستان 1392فساد اداری با انواع و اشکال مختلف و تبعات سوء آن، از دیدگاه اسلام هم به عنوان یک معضل اخلاقی و هم بهمثابه یک چالش قانونی در نظر گرفته میشود. این پدیده ناشی از برخی عوامل شخصی، اقتصادی، فرهنگی، قضایی و سیاسی است. بهمقتضای این عوامل، راهکارهای دین برای پیشگیری و مبارزه چکیده کاملفساد اداری با انواع و اشکال مختلف و تبعات سوء آن، از دیدگاه اسلام هم به عنوان یک معضل اخلاقی و هم بهمثابه یک چالش قانونی در نظر گرفته میشود. این پدیده ناشی از برخی عوامل شخصی، اقتصادی، فرهنگی، قضایی و سیاسی است. بهمقتضای این عوامل، راهکارهای دین برای پیشگیری و مبارزه با این مسئله نیز دربردارنده راهکارهای غیررسمی و درونی مانند تقوا، صبر، ایمان به معاد، احساس مسئولیت اجتماعی و ... و راهکارهای رسمی همچون: راهکارهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و قضایی خواهد بود. در این پژوهش با بررسی و تعمق در متون اسلام یعنی قرآن کریم و احادیث معصومین (ع)، به شرح و تبیین عوامل فساد و راهکارهای مبارزه با آن پرداخته شده است. بهطورکلی از نتایج این تحقیق به دست میآید که اسلام با یک دید همهجانبه، سعی در از بین بردن زمینه ها و بسترهای بروز فساد اداری داشته و در صورت بروز نیز برخورد قاطع با آن را توصیه می نماید. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - واکاوی رویکردهای موجود در خصوص نظامسازی قرآنی
حامد جوکار احمد جمالی گندمانیشماره 18 , دوره 9 , بهار-تابستان 1397نظامسازی قرآنی به عنوان کارکرد اصلی نظام توسعه فرهنگ قرآنی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام ولایت فقیه در بنان و بیان اندیشوران و صاحبنظران دینی ظهور یافته و بخش قابل توجهی از تلاشهای فکری ایشان را متوجه خویش ساخته است. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی، چکیده کاملنظامسازی قرآنی به عنوان کارکرد اصلی نظام توسعه فرهنگ قرآنی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام ولایت فقیه در بنان و بیان اندیشوران و صاحبنظران دینی ظهور یافته و بخش قابل توجهی از تلاشهای فکری ایشان را متوجه خویش ساخته است. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی، با هدف واکاوی مفهوم نظامسازی قرآنی و بررسی رویکردهای موجود، ضمن کاوشی در معنای این مفهوم، رویکردهای موجود و یا متصور از آن را بررسی کرده و از میان آنها، آنچه قرابت و شباهت بیشتری به مراد نظام توسعه فرهنگ قرآنی از این مفهوم دارد را تبیین میکند. در این مسیر، نگاهی نیز به نارساییها یا کاستیهای رویکردهای مذکور شده است. بر اساس یافتههای مقاله حاضر مراد از نظامسازی قرآنی اصلاح اساسی امور انسانی مبتنی بر اصول قرآن کریم و دین مبین اسلام است و میتوان کارکرد همه دانشهای اسلامی را در قالب این اصلاح تبیین کرد. به مثل احکام اسلامی و تبع آن دانش فقه در واقع الزاماًت اجرایی این اصول در جامعه انسانی به شمار میروند. در این برداشت نظامسازی قرآنی نتیجه اصلاح امر انسانی است یعنی قرآن کریم اصول کلی حاکم بر نظامات انسانی مورد نظر خداوند را ارائه کرده و دانشهای اسلامی دیگر در واقع بیان چگونگی اجرای این اصول هستند. در این میان دانش فقه نیز به مقتضای محدوده و موضوع خویش وظیفهای بر عهده دارد که به دلیل اهمیت این دانش و برای تبیین بیشتر نمونههایی از نقش دانش فقه در تسری اصل عدالت و نیز اصل تساهل و تسامح مورد اشاره قرار گرفته و در پایان به مهمترین چالشهای پیشروی نظام سازی قرآنی اشاره شده است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تواتر تاریخی در حوزه قرآن و حدیث (با تأکید بر نقد دیدگاه خاورشناسان و اخباریان)
محمدحسن احمدیشماره 11 , دوره 5 , پاییز-زمستان 1393رویکرد تاریخی نگری خاورشناسان در ورود به مسائل دینی و از جمله علوم قرآنی بهویژه مسئله تاریخ و تفسیر قرآن کریم، با آسیب جدی عدم نگاه ساختاری به مکتب تاریخنگاری اسلامی مواجه است. این رویکرد البته در محافل اخباری گری نیز مشاهده میشود. علت این آسیب را میتوان تفکیک تاری چکیده کاملرویکرد تاریخی نگری خاورشناسان در ورود به مسائل دینی و از جمله علوم قرآنی بهویژه مسئله تاریخ و تفسیر قرآن کریم، با آسیب جدی عدم نگاه ساختاری به مکتب تاریخنگاری اسلامی مواجه است. این رویکرد البته در محافل اخباری گری نیز مشاهده میشود. علت این آسیب را میتوان تفکیک تاریخ از حدیث و ارائه تعریفی ناقص از مفهوم حدیث دانست. تواتر تاریخی نیز یکی از شاخصههای تاریخنگاری اسلامی است که در رویکرد تاریخی نگری باید موردتوجه باشد. تواتر، اصطلاحی اسلامی است که بر مبنای آن اعتبار تاریخ بیشتر از آنکه بر گزارههای منفرد تاریخی باشد بر متواترات تاریخی بنا نهاده شده است. تواتر تاریخی البته توسعه معنایی دارد و صرفاً شامل تواتر لفظی نمیشود. تحلیلهای خاورشناسان و رویکرد اخباریان در حوزه تاریخ قرآن و روایات تفسیری تاریخی، به مسئله تواتر بیتوجه بوده و یکان یکان اخبار تاریخی را صرفاً بر مبنای مقام بیانشان، مبنای تحلیل خود قرار دادهاند. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - رابطه شناخت و هیجان در قرآن و روانشناسی
صدیقه رضایی دهنویشماره 16 , دوره 8 , بهار-تابستان 1396رابطه بین هیجان و شناخت موضوعی است که توجه محققان روانشناسی را در طول تاریخ این رشته به خود جلب کرده است. در حالی که نظریههای قدیم بر مجزا انگاشتن این دو حیطه تأکید کردند، نظریههای جدید شواهد زیاد و گستردهای در ارتباط تنگاتنگ بین این دو حیطه ارائه کردهاند. هدف از پ چکیده کاملرابطه بین هیجان و شناخت موضوعی است که توجه محققان روانشناسی را در طول تاریخ این رشته به خود جلب کرده است. در حالی که نظریههای قدیم بر مجزا انگاشتن این دو حیطه تأکید کردند، نظریههای جدید شواهد زیاد و گستردهای در ارتباط تنگاتنگ بین این دو حیطه ارائه کردهاند. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین شناخت و هیجان در قرآن و روانشناسی است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که آیا از دیدگاه قرآن و روانشناسی بین شناخت و هیجان ارتباط وجود دارد و این ارتباط چگونه است؟ از روش توصیفی ـ تحلیلی برای بررسی متن قرآن و متون روانشناسی استفاده شده و بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهشهای روانشناسی، هیجانها و عواطف مختلفی مثل غم، شادی، خشم و اضطراب میتواند بر روی درک، قضاوت، استدلال، توجه، حافظه و تصمیم گیری افراد اثر بگذارد. از طرفی نوع قضاوت و ارزیابی افراد از محرکهای محیطی میتواند نوع، شدت و تداوم هیجان را تعیین کند. همچنین از منظر قرآن، شناخت و هیجان رابطهای دوطرفه و علّی بر روی یکدیگر داشته و جهت رفتار را تعیین میکنند. این یافته با نتایج به دست آمده از تحقیقات جدید در روانشناسی مطابقت دارد. تلویحات به دست آمده از نتایج در تفسیر آیات مرتبط با این دو مقوله، خودشناسی و تربیت دینی بحث شده است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بررسی رویکردهای نظری به مدیریت اسلامی
سید کاظم چاوشیشماره 2 , دوره 2 , بهار 1388مديريت اسلامي، موضوعي است كه ازديربازمورد تعلق خاطر همة کسانی بوده است كه دل در گرو اسلام داشته اند. براين اساس، بسياري كوشيده اند تا در جهت شناخت و معرفي اين پديدة مهم، گامي فرا پيش نهند . هر یک از این افراد از منظری به مدیریت اسلامی نگرسته اند و نتیجه این تلاشها منجر چکیده کاملمديريت اسلامي، موضوعي است كه ازديربازمورد تعلق خاطر همة کسانی بوده است كه دل در گرو اسلام داشته اند. براين اساس، بسياري كوشيده اند تا در جهت شناخت و معرفي اين پديدة مهم، گامي فرا پيش نهند . هر یک از این افراد از منظری به مدیریت اسلامی نگرسته اند و نتیجه این تلاشها منجر به ارائه نظریاتی در خصوص تعریف و بسط مفهوم مدیریت اسلامی شده است. مقاله حاضر اقدام به دسته بندی این نظریات به شرح زیر نموده است: 1- نظريه يا رويكرد نظري رشد در مديريت اسلامي 2- رويكرد اصول گرايي 3- رويكرد اخلاق و ويژگيهاي مديران اسلامي 4- رويكرد وظايف مديران مسلمان 5- رویکرد تاثیر ارزشهای اسلامی بر مدیریت در این مقاله سعی شده است مبانی اصولی، تعریف مدیریت اسلامی و نظریه پردازان شاخص هر رویکرد ارائه شود تا از این رهگذر امکان مقایسه، جمع بندی و تحقیق بیشتر و گسترده تر برای محققین و علاقه مندان به مبحث مدیریت اسلامی فراهم شود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - اثربخشی معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر سلامت روان و بهزیستی ذهنی مادران افسرده
فریده داودی حموله محمدحسین فلاح مهدی اسمعیلی صدرآبادی مهران علیپورشماره 11 , دوره 5 , پاییز-زمستان 1393این تحقیق به منظور اثربخشی دو روش معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان مادران افسرده صورت گرفته است. از بین 1350 نفر مادر افسرده با استفاده از تست افسردگی 21 سؤالی بک (BDI-II) تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه همگن قرار گرفتند و چکیده کاملاین تحقیق به منظور اثربخشی دو روش معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان مادران افسرده صورت گرفته است. از بین 1350 نفر مادر افسرده با استفاده از تست افسردگی 21 سؤالی بک (BDI-II) تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه همگن قرار گرفتند و با استفاده از دو تست (بهزیستی ذهنی 39 سؤالی مولوی و همکاران، 1390) و تست (28 سؤالی سلامت روان گلدبرگ،1972) پیشآزمون برگزار شد و بعد از اجرای دو مداخله درمانی دادههای به دست آمده تجزیه و تحلیل شد و نتایج زیر به دست آمد. مقدار معنادرمانی قرآن بر بهزیستی ذهنی مادران افسرده (04/0p<) و بر سلامت روان مادران افسرده (01/0p<) است. همچنین مقدار معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی مادران افسرده (01/0p<) است و بر سلامت روان آنان(04/0p<) است. این پژوهش تأثیر معنادار دو روش معنادرمانی قرآن و فرانکل را بر سلامت روان و بهزیستی ذهنی تأیید نمود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - شناسههای شهر در قرآن کریم
جابر دانششماره 9 , دوره 4 , پاییز-زمستان 1392براي شناخت آثار كالبدي، اجتماعي، اقتصادي و مديريتي آموزههای اسلام در شهرها و تبيين الگويي براي تمايز اين شهرها از ساير نمونهها در دورههای مختلف، بررسيها و تحقیقات متعددي انجام و تحليلهاي گوناگوني ارائه شده است که بخشي از آن، متوجه اشارات و نصوص متعدد دینی در باب ام چکیده کاملبراي شناخت آثار كالبدي، اجتماعي، اقتصادي و مديريتي آموزههای اسلام در شهرها و تبيين الگويي براي تمايز اين شهرها از ساير نمونهها در دورههای مختلف، بررسيها و تحقیقات متعددي انجام و تحليلهاي گوناگوني ارائه شده است که بخشي از آن، متوجه اشارات و نصوص متعدد دینی در باب امور آبادی و عمران شهری است. ماهيت خاص شهرهای حیطه جهان اسلام و جلوه مفاهیم و خصوصیات مشترک و فراگیر در آنها، بيانگر شیوه نفوذ و حاكميت فرهنگ اسلام و ارتباط آنها با آموزههاي ديني است. از اینرو شهر اسلامي، اصطلاحی است که به معرفي شهرهاي متأثر از فرهنگ و ارزشهاي اسلامي میپردازد. اين مقاله با تکیه بر اشارات آیات در مورد وجوه مختلف معماری و شهرسازی و با تکیه بر آراء مفسرین و لغتشناسان، شناسهها و مؤلفههای شهر مورد نظر قرآن کریم را استخراج و مورد بازبینی و تحلیل قرار داده است و از پرداختن به آیاتی که ناظر بر شئون اولیاء الهی و زندگی اخروی است و تجویز آن در امور جاری دنیوی غیرممکن، پرهیز نموده است. در این راستا، اطلاعات و دادههاي موردنياز در اين تحقيق به روش اسنادي گردآوري و با رویکردی توصیفی- تحلیلی مورد مداقه و بررسی قرارگرفتهاند. قرآن کریم باهدف پرهیز از ساختوساز بیهوده و زیانبار، به صفاتی همچون امنیت، آرامش، حرمت و تطابق با شرایط طبیعی و اقلیمی در عمران شهری و دنیوی اشاره دارد که البته جنبههای آرمانی، متکامل و مطلق آن را نیز در سرای اخروی مورد توجه قرار میدهد. همچنین اسلوب قرآن در تبیین صفات ساختوسازها، توجه به ابعاد کیفی در تأمین سرپناه و مکان اجتماع انسانی است و اصولاً آموزههای دینی از تعیین ضوابط جزئی و دستورالعملهای خاص خودداری نموده است. جزييات مقاله