فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بازنمایی ماهیت زیبایی شناسی از دیدگاه قرآن و حدیث
ایمان سعیدیزیبایی یکی از مفاهیم بنیادینی است که پیوسته ذهن بشر را به خود مشغول ساخته است. دانش زیبایی شناسی نیز جهت ادراک درست زیبایی شکل گرفته است. منشا این دانش به زیبایی طلبی انسان باز می گردد و آنچه که انسان از تغییر نگرش نسبت به این شاخه دریافت کرده است تنوع در خلق سبک های هن چکیده کاملزیبایی یکی از مفاهیم بنیادینی است که پیوسته ذهن بشر را به خود مشغول ساخته است. دانش زیبایی شناسی نیز جهت ادراک درست زیبایی شکل گرفته است. منشا این دانش به زیبایی طلبی انسان باز می گردد و آنچه که انسان از تغییر نگرش نسبت به این شاخه دریافت کرده است تنوع در خلق سبک های هنری، دیدگاه های فلسفی، الگوهای هندسی و سایر سلیقه های بشری است. در این بین قرآن کریم و روایات معصومین (ع)، به عنوان مهمترین منابع اسلامی، چارچوب ادراکی کاملی از ماهیت زیبایی شناسی را ارائه داده است. همین چارچوب منجر به خلق آثار برجسته و ماندگاری در هنر اسلامی شده است. بر این مبنا هدف پژوهش حاضر بررسی چارچوب زیبایی شناسی از دیدگاه قرآن کریم و روایات معصومین (ع) است. از این رو تلاش شده است تا ابتدا ماهیت زیبایی از دیدگاه قرآن بازنمایی شده و براین مبنا چارچوبی کلی هرچند اولیه برای ادراک زیبایی تنظیم کرد. برای دستیابی به این مهم از تحلیل محتوا بهره گرفته شده است تا چارچوب مورد نظر ارایه شود. نتایج تحقیق نشان داد؛ الگوی زیبایی شناسی قرآن از ماهیتی سلسله مراتبی برخوردار است که از زیبایی های عینی آغاز به زیبایی های عینی-ذهنی و در نهایت به زیبایی ذهنی دست می یابد. اوج تعالی زیبایی در شناخت ذات باری تعالی است که زیبای مطلق است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - (بررسی روش و راهبردهای تحقیق در مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم (نمونه موردی: ارتباط معماری با قرآن کریم
هانیه اخوتیکی از اساسی‌ترین مباحث مطالعات میان‌رشته‌ای دریافت روش‌شناسی تحقیق و راهبردهای نحوه تطبیق دو رشته با یکدیگر است؛ این مسئله هنگامی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که درباره تطبیق یک رشته با مفاهیم قرآن کریم باشد. اخیراً بسیاری از معماران، علاقه مند به تحقیق و شناخت جایگاه معما چکیده کاملیکی از اساسی‌ترین مباحث مطالعات میان‌رشته‌ای دریافت روش‌شناسی تحقیق و راهبردهای نحوه تطبیق دو رشته با یکدیگر است؛ این مسئله هنگامی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که درباره تطبیق یک رشته با مفاهیم قرآن کریم باشد. اخیراً بسیاری از معماران، علاقه مند به تحقیق و شناخت جایگاه معماری و کلیدواژه‌های آن در قرآن کریم می‌باشند و لذا در اینجاست که آشنایی با روش‌های تحقیق در این زمینه اجتناب‌ناپذیر است. این مقاله با رویکرد بررسی روش و راهبردهای تحقیق در مطالعات بین رشته معماری و قرآن کریم شکل گرفته و برای این کار علاوه بر بررسی مطالعات سایر پژوهشگران در این زمینه به تحقیقاتی که به طور ویژه به معماری و قرآن کریم پرداخته‌اند و ارزیابی روش‌شناسی آنها، توجه شده است؛ نتایج پژوهش نشان می‌دهد چنانچه در رشته معماری پژوهشی بین‌رشته‌ای با قرآن کریم انجام شود، روش تحقیق آن از نوع کیفی و توصیفی- تحلیلی است، به شکلی که متغیر قرآن ثابت است و دست‌کاری نمی‌شود و تنها محقق در آن به توصیف و تفسیر آیات می‌پردازد و کلیدواژه‌های موردنظر تحقیق را در آیات قرآن می‌یابد و جایگاه آنها را در قرآن مشخص و بر اساس ویژگی‌های مشخص‌شده به نقش قرآنی کلیدواژه‌ها را پی می‌برد. به منظور سهولت و دقت کار، محقق از راهبردهای آیه محور و سیاق محور در پژوهش استفاده می کند که متناسب با موضوع، کلیدواژه‌های متناظر در قرآن انتخاب می‌شود و سپس تعدادی از آیات قرآن که در آنها کلیدواژه‌های محقق و مشتقات آن ذکر شده انتخاب و در آنها تدبر می‌گردد؛ در ضمن راهبردهای مذکور محدودیت‌ها و مشکلاتی را در بردارند که در این مقاله به آن پرداخته می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تأمّلی بر دلالت تفسیر سوره‌شناختی آیه 35 از سوره احزاب بر یک الگوی توسعه و پیشرفت اجتماعی
علی‌اصغر سعدآبادیتعالی فردی و توسعه و پیشرفت اجتماعی، نیازی فطری است که هر انسانی در پی آن است و شأن قرآن کریم پاسخگویی به نیازهای اصیل و راستین انسان‌هاست. در این پژوهش، محققان در پرتو تدبر و پژوهش در تفسیر و معناشناسی آیه 35 سوره احزاب با روش تفسیر سوره‌شناختی، یک سامانه تعالی فردی و چکیده کاملتعالی فردی و توسعه و پیشرفت اجتماعی، نیازی فطری است که هر انسانی در پی آن است و شأن قرآن کریم پاسخگویی به نیازهای اصیل و راستین انسان‌هاست. در این پژوهش، محققان در پرتو تدبر و پژوهش در تفسیر و معناشناسی آیه 35 سوره احزاب با روش تفسیر سوره‌شناختی، یک سامانه تعالی فردی و توسعه و پیشرفت اجتماعی را طرح کرده‌اند. در این روش، پس از انتخاب آیه و تدبّر در آن، تدبّر در سیاق آیه و درنهایت، تدبّر در همه سیاق‌های بعدی و قبلی سوره صورت می‌پذیرد و پژوهشگر، به نگارش گزاره‌های استخراجی و تطابق آنها با مجامع روایی و منابع تفسیری می‌پردازد. بر اساس تفسیر سوره‌شناختی آیه 35 از سوره احزاب، آغاز این حرکت تکاملی از اسلام است؛ و این به معنای بندگی خداوند و فرو آوردن سر تسلیم در برابر اوست. در این امتداد، متذکّر بودن به ذکر الهی آخرین درجه این حرکت تکاملی است که مغفرت الهی و اجر عظیم را برای انسان در بر خواهد داشت و بدون تمسک به ولایت پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت ایشان، حرکت در این مسیر تعالی و تکامل امکان‌پذیر نیست و عالی‌ترین مصداق ذکر الهی، درک عظمت و شأن پیامبر اکرم (ص) و صلوات فرستادن بر ایشان و اهل بیت گرانقدر ایشان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی تطبیقی ارزیابی شناختی در رویکرد روانشناسی شناختی و قرآن
محمدرضا ستوده نیاديدگاه هاي شناختي سلامت رواني و جسمي افراد را تحت تاثیر نوع تفسير آنها از خود و جهان پيرامونشان می‌دانند. هرچه دريافت افراد از محيط به واقعيت نزدیک‌تر و تفسيرشان از آنها منطقی‌تر باشد از آسیب‌های رواني و جسمی به دور خواهند بود؛ در غير اين صورت دچار انواع آسیب‌های رواني چکیده کاملديدگاه هاي شناختي سلامت رواني و جسمي افراد را تحت تاثیر نوع تفسير آنها از خود و جهان پيرامونشان می‌دانند. هرچه دريافت افراد از محيط به واقعيت نزدیک‌تر و تفسيرشان از آنها منطقی‌تر باشد از آسیب‌های رواني و جسمی به دور خواهند بود؛ در غير اين صورت دچار انواع آسیب‌های رواني و جسمی خواهند شد. با توجه به رواج اين شيوه درماني در عصر حاضر و توجه خاص درمانگران به آن، اين پژوهش درصدد بررسي اين مسئله از ديدگاه قرآن است. اينکه درمانگران از چه شیوه‌های شناختي بهره گيرند تا به بهبودي سریع‌تر بيمار بينجامد؟ و اينکه اين مفهوم در قرآن به چه صورتي بيان شده است؟ پرسش‌هایی است که این پژوهش درصدد پاسخگویی به آنها بوده است. از آنجایی‌که داده هاي روانشناسي بيش از داده هاي قرآن است، در این پژوهش از روش مقايسه اي نامتوازن بهره مي گيريم که تکيه آن بر روي بررسي واژگان مرتبط با موضوع است. يافته ها نشان داد که مسئله شناخت در ديدگاه قرآن از مسائل مهم انسان‌شناسی است و اين مفهوم تحت عنوان واژه هاي مختلف (حکمه، فقه ، فكر، نظر، تدبر، علم، عرف) مطرح شده است. در روانشناسي شناختی، صرف شناخت خود و محيط ازجنبه حسی و عقلی مطرح شده است؛ اما در ديدگاه قرآني با انواع دیگری از شناخت مثل قلبی و فطری (دارای دوبعد شناخت و گرایش)، وحیانی (کلام خدا و معصوم) و نوع خاصی از شناخت عقلی (عقل روحانی) مواجهیم. در این دیدگاه (شناخت شناسی الهی) باور به خدا و الزامات آن معیار تفکر منطقی و غیر منطقی است. حذف یا نقصان این باور (کفر ونفاق) منجر به اختلالات روانی و رفتاری می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - رابطه امید، شادکامی و جهت‌گیری مذهبی با سلامت معنوی مربیان قرآن
جمال عاشوریسلامت معنوی تحت تأثیر متغیرهای زیادی است که از مهمترین آنها می‌توان به امید، شادکامی و جهت‌گیری مذهبی اشاره کرد. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط امید، شادکامی و جهت‌گیری مذهبی با سلامت معنوی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش همه مربیان قرآن شهرستان ورامین بودند. برای انجام چکیده کاملسلامت معنوی تحت تأثیر متغیرهای زیادی است که از مهمترین آنها می‌توان به امید، شادکامی و جهت‌گیری مذهبی اشاره کرد. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط امید، شادکامی و جهت‌گیری مذهبی با سلامت معنوی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش همه مربیان قرآن شهرستان ورامین بودند. برای انجام این پژوهش 120 مربی به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. همه آنها پرسشنامه‌های امید (اسنایدر و همکاران، 1991)، شادکامی (آرگایل و لو، 1990)، جهت‌گیری مذهبی (آلپورت و راس، 1967) و سلامت معنوی (پولوتزین و الیسون، 1982) را تکمیل کردند. داده‌ها به روش رگرسیون گام‌به‌گام تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که امید، شادکامی و جهت‌گیری مذهبی درونی با سلامت معنوی رابطه مثبت و معنادار داشتند. در یک مدل پیش‌بین صرفاً جهت‌گیری مذهبی درونی، شادکامی و امید توانستند 39 درصد از واریانس سلامت معنوی را پیش‌بینی کنند؛ بنابراین برای افزایش سلامت معنوی نخست باید به آموزش جهت‌گیری مذهبی درونی، سپس به آموزش شادکامی و درنهایت به آموزش امید اقدام کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - حرمت خودکشی در قرآن و سنت و راهکارهای قرآنی برای پیشگیری آن
رضا عسگریخودکشی یکی از معضلاتی است که با تاریخ بشریت عجین شده است؛ و عوامل مختلفی در حوزه‌های مختلف در آن تأثیرگذار است. در ایران نیز به‌موازات تغییرات سریع زندگی مردم و کم رنگ شدن اعتقادات مذهبی این پدیده روبه فزونی است؛ چراکه طبق تحقیقات صورت گرفته در سراسر جهان رابطۀ نزدیکی ب چکیده کاملخودکشی یکی از معضلاتی است که با تاریخ بشریت عجین شده است؛ و عوامل مختلفی در حوزه‌های مختلف در آن تأثیرگذار است. در ایران نیز به‌موازات تغییرات سریع زندگی مردم و کم رنگ شدن اعتقادات مذهبی این پدیده روبه فزونی است؛ چراکه طبق تحقیقات صورت گرفته در سراسر جهان رابطۀ نزدیکی بین باور مذهبی و خودکشی وجود دارد؛ دلیل این مدعا آن است که خودکشی در کشورهای اسلامی در سطح بسیار پایینی قرار دارد. بر اساس دیدگاه اسلام حیات به عنوان امانتی از جانب خداوند در اختیار انسان قرار داده شده است و او مالکیت نسبی بر تن خویش دارد که نمی تواند بدون جواز از مالک مطلق آن، در آن تصرف کند و اقدام به خودکشی نماید و زمینه نابودی خود را فراهم سازد. علاوه بر این، هیچ کس هم نمی تواند کسی را حتی اگر بیماری لاعلاجی هم داشته باشد به کام مرگ فرستد. ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر این است تا این مسئله را از چشم انداز مکتب اسلام مورد بازبینی قرار دهد و راهکارهایی که در آن برای بهبود زندگی که خود مانع خودکشی است را معرفی کند؛ بنابراین پژوهش حاضر که به صورت کتابخانه‌ای تدوین یافته نشان داد که خودکشی در قرآن و کلام معصومین علیهم‌السلام ازجمله گناهان کبیره محسوب می‌شود که درنهایت عذاب ابدی را در پی دارد و همچنین می توان با تقویت دینی و بخصوص تبیین آیات قرآنی در این مورد و ایجاد بسترهای مختلف اقتصادی، جامعه‌شناسی در پی کاهش این عمل مذموم برآمد. پرونده مقاله