فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تجلی آیات قرآن مجید در فرش-باغ ایرانی با تأکید بر سوره الرحمن
آیات قرآن مجید تجلی¬گاه جمال و جلال خداوندی هستند و هنرمندان مسلمان با عنایت به این آیات به خلق آثاری پرداخته¬اند که جلوه¬ای از بهشت آرمانی آنها است. در این راستا فرش-باغ ایرانی نمودی از تصویر باغ-بهشت است که خود جلوه¬ای از فردوس قرآنی به شمار می¬آید. هدف از این پژوهش ب چکیده کاملآیات قرآن مجید تجلی¬گاه جمال و جلال خداوندی هستند و هنرمندان مسلمان با عنایت به این آیات به خلق آثاری پرداخته¬اند که جلوه¬ای از بهشت آرمانی آنها است. در این راستا فرش-باغ ایرانی نمودی از تصویر باغ-بهشت است که خود جلوه¬ای از فردوس قرآنی به شمار می¬آید. هدف از این پژوهش بازشناسی کهن¬الگوهای باغ ایرانی در آیات قرآن مجید بهویژه سوره مبارکه الرحمن و بررسی نحوه تجلی آنها در ساختار فرش ایرانی است. پرسش¬هایی که در این پژوهش مطرح می¬شوند، عبارتند از: 1) آیات قرآن مجید بهویژه سوره مبارکه الرحمن چگونه به توصیف بهشت می¬پردازند؟ 2) چگونه می¬توان الگوی فردوس قرآنی را در ساختار باغ ایرانی و بهتبع آن فرش-باغ به چشم دید؟ جهت پاسخگویی به پرسش¬های نامبرده از روش تحقیق «توصیفی- تحلیلی» متکی بر تکنیکهای مقایسه تطبیقی استفاده شده است. روش گردآوری اطلاعات و داده¬های موردنظر نیز ترکیبی از روش¬های کتابخانه¬ای و مطالعه اسنادی می¬باشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ساختار باغ و فرش در تمدن ایرانی-اسلامی بر شاخص¬های حاصل از تحلیل فردوس قرآنی انطباق دارند و لذا می¬توان فرش-باغ را نمودی از الگوی باغ-بهشت به شمار آورد. تجلی آیات قرآن مجید در ساختار فرش-باغ ایرانی را می-توان در نظام¬های سه¬گانه معنایی، کارکردی و کالبدی به چشم دید. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - تواتر تاریخی در حوزه قرآن و حدیث (با تأکید بر نقد دیدگاه خاورشناسان و اخباریان)
محمدحسن احمدیرویکرد تاریخی نگری خاورشناسان در ورود به مسائل دینی و از جمله علوم قرآنی بهویژه مسئله تاریخ و تفسیر قرآن کریم، با آسیب جدی عدم نگاه ساختاری به مکتب تاریخنگاری اسلامی مواجه است. این رویکرد البته در محافل اخباری گری نیز مشاهده میشود. علت این آسیب را میتوان تفکیک تاری چکیده کاملرویکرد تاریخی نگری خاورشناسان در ورود به مسائل دینی و از جمله علوم قرآنی بهویژه مسئله تاریخ و تفسیر قرآن کریم، با آسیب جدی عدم نگاه ساختاری به مکتب تاریخنگاری اسلامی مواجه است. این رویکرد البته در محافل اخباری گری نیز مشاهده میشود. علت این آسیب را میتوان تفکیک تاریخ از حدیث و ارائه تعریفی ناقص از مفهوم حدیث دانست. تواتر تاریخی نیز یکی از شاخصههای تاریخنگاری اسلامی است که در رویکرد تاریخی نگری باید موردتوجه باشد. تواتر، اصطلاحی اسلامی است که بر مبنای آن اعتبار تاریخ بیشتر از آنکه بر گزارههای منفرد تاریخی باشد بر متواترات تاریخی بنا نهاده شده است. تواتر تاریخی البته توسعه معنایی دارد و صرفاً شامل تواتر لفظی نمیشود. تحلیلهای خاورشناسان و رویکرد اخباریان در حوزه تاریخ قرآن و روایات تفسیری تاریخی، به مسئله تواتر بیتوجه بوده و یکان یکان اخبار تاریخی را صرفاً بر مبنای مقام بیانشان، مبنای تحلیل خود قرار دادهاند. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بنیان های نظری جامعه شناسی در قرآن کریم
محسن صادقی امینی سید عبدالوهاب طالقانی زهرا فقیه ایمانینسبت اسلام و علوم انسانی یکی از مباحث بنیادینی است که ذیل عنوان اسلامی سازی دانش خصوصاً پس از پیروزی انقلاب، از موضوعات اصلی تبادلنظر اندیشمندان این حوزه بوده است. اظهارنظر در خصوص دیدگاه اسلام نسبت به موضوعات مطرح در علوم انسانی، مستلزم استنطاق قرآن کریم به عنوان منبع چکیده کاملنسبت اسلام و علوم انسانی یکی از مباحث بنیادینی است که ذیل عنوان اسلامی سازی دانش خصوصاً پس از پیروزی انقلاب، از موضوعات اصلی تبادلنظر اندیشمندان این حوزه بوده است. اظهارنظر در خصوص دیدگاه اسلام نسبت به موضوعات مطرح در علوم انسانی، مستلزم استنطاق قرآن کریم به عنوان منبع اصلی و احادیث اهلبیت به عنوان مفسرین خاص قرآن و متعاقباً امکان سنجی تدوین گزاره های علمی بر اساس دیدگاه این دین نسبت به هر موضوع می باشد. مقاله حاضر درصدد است با استفاده از روش تتبع نظری ضمن بررسی قرآن کریم، تفاسیر معتبر و برخی منابع دیگر به شناخت دیدگاه اسلام نسبت به جامعه و مآلاً قانونمندی آن در چارچوب ارائه گروه بندی دقیقی از آیاتی که ناظر بر قانونمدار بودن جوامع بشری هستند، نائل آید. ملاحظه خواهد شد که در یک دسته بندی کلی، چهار مجموعه آیات، این مفهوم را افاده می کنند که این مقاله به بررسی مجموعه اول این آیات، شامل نوزده دسته از آیات قرآن کریم که مستقیماً بر قانونمندی جامعه دلالت دارند، می پردازد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - ظرفیتهای معماری متناسب با مفهوم کیفیت زندگی انسان در قرآن
رضا سامهمقاله حاضر پیرامون موضوعی بینرشتهای در ارتباط مفاهیم پایه در دانش معماری با آموزههای قرآن کریم است. از نظر این مقاله، مهمترین داعیه یک اثر معماری، ارتقای سطح کیفی زندگی آدمی است و معماری کیفیتهای خود را از کیفیت زندگی انسان دریافت میکند؛ ازآنجاییکه کیفیت زندگی ا چکیده کاملمقاله حاضر پیرامون موضوعی بینرشتهای در ارتباط مفاهیم پایه در دانش معماری با آموزههای قرآن کریم است. از نظر این مقاله، مهمترین داعیه یک اثر معماری، ارتقای سطح کیفی زندگی آدمی است و معماری کیفیتهای خود را از کیفیت زندگی انسان دریافت میکند؛ ازآنجاییکه کیفیت زندگی انسان، ابعاد مختلف معنایی خود را از نظام معرفتی معماران نسبت به مفهوم انسان و زندگی شایسته او اخذ مینماید، طرح نسبت «معماری» و «کیفیت زندگی انسان» در یک پژوهش، بدون توجه به نظام معرفتی افراد در دریافت از این دو مفهوم ممکن نیست. بر اساس مفروضات مقاله، بهترین و کارآمدترین نظامهای معرفتی، نظام معرفتی اسلام در قالب آموزههای قرآن بوده که بر پایه وجود فطرت در آدمی طرحریزی شده است و «حیات طیّبه»، مبنای بنیادین کیفیت زندگی در آن به شمار میرود؛ بنابراین این پرسش که آموزههای قرآنکریم بهمثابه نظام معرفتی چه نقطه نظراتی درخصوص کیفیت زندگی انسان دارد و این نکات چگونه در معماری قابل پیگیری هستند، مهمترین مسائل پژوهش قلمداد میگردند. در این راستا هدف این بوده است تا با طرح امکان پژوهش بینرشتهای، مسائل معماری به همراه تحلیل مواضع نظری قرآن کریم نسبت به موضوع انسان و زندگی وی انجام پذیرد؛ لذا موضوع «انسانشناسی» بهمثابه معرفت پایه در دانش معماری معرفی شده که به شناخت زندگی انسان مبتنی بر آن منجر میشود و سرانجام ابعاد «کیفیت زندگی انسان» به عنوان دغدغه محوری رشته معماری مورد بازشناسی قرار گرفتهاند. سرفصل عمده مطالعات بدین شرح بوده است: ابتدا ماهیت و هویت و منزلت انسان از منظر شریف قرآن مورد بررسی واقع شده است. سپس با تأمل بر ابعاد مختلف زندگی انسان در هستی، مراتب حیات آدمی متناظر با مراتب وجودی او معرفی و نهایتاً در تناظر با ظرفیتهای معماری، بر درک صحیح نسبت ابعاد کیفی معماری در آیینه کیفیت زندگی انسان مؤثر و راهگشا بوده است. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - اثربخشی معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر سلامت روان و بهزیستی ذهنی مادران افسرده
این تحقیق به منظور اثربخشی دو روش معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان مادران افسرده صورت گرفته است. از بین 1350 نفر مادر افسرده با استفاده از تست افسردگی 21 سؤالی بک (BDI-II) تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه همگن قرار گرفتند و چکیده کاملاین تحقیق به منظور اثربخشی دو روش معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان مادران افسرده صورت گرفته است. از بین 1350 نفر مادر افسرده با استفاده از تست افسردگی 21 سؤالی بک (BDI-II) تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه همگن قرار گرفتند و با استفاده از دو تست (بهزیستی ذهنی 39 سؤالی مولوی و همکاران، 1390) و تست (28 سؤالی سلامت روان گلدبرگ،1972) پیشآزمون برگزار شد و بعد از اجرای دو مداخله درمانی دادههای به دست آمده تجزیه و تحلیل شد و نتایج زیر به دست آمد. مقدار معنادرمانی قرآن بر بهزیستی ذهنی مادران افسرده (04/0p<) و بر سلامت روان مادران افسرده (01/0p<) است. همچنین مقدار معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی مادران افسرده (01/0p<) است و بر سلامت روان آنان(04/0p<) است. این پژوهش تأثیر معنادار دو روش معنادرمانی قرآن و فرانکل را بر سلامت روان و بهزیستی ذهنی تأیید نمود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - اثربخشی معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر سلامت روان و بهزیستی ذهنی مادران افسرده
فریده داودی حمولهاین تحقیق به منظور اثربخشی دو روش معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان مادران افسرده صورت گرفته است. از بین 1350 نفر مادر افسرده با استفاده از تست افسردگی 21 سؤالی بک (BDI-II) تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه همگن قرار گرفتند و چکیده کاملاین تحقیق به منظور اثربخشی دو روش معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان مادران افسرده صورت گرفته است. از بین 1350 نفر مادر افسرده با استفاده از تست افسردگی 21 سؤالی بک (BDI-II) تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه همگن قرار گرفتند و با استفاده از دو تست (بهزیستی ذهنی 39 سؤالی مولوی و همکاران، 1390) و تست (28 سؤالی سلامت روان گلدبرگ،1972) پیشآزمون برگزار شد و بعد از اجرای دو مداخله درمانی دادههای به دست آمده تجزیه و تحلیل شد و نتایج زیر به دست آمد. مقدار معنادرمانی قرآن بر بهزیستی ذهنی مادران افسرده (04/0p<) و بر سلامت روان مادران افسرده (01/0p<) است. همچنین مقدار معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی مادران افسرده (01/0p<) است و بر سلامت روان آنان(04/0p<) است. این پژوهش تأثیر معنادار دو روش معنادرمانی قرآن و فرانکل را بر سلامت روان و بهزیستی ذهنی تأیید نمود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - اثربخشی معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر سلامت روان و بهزیستی ذهنی مادران افسرده
این تحقیق به منظور اثربخشی دو روش معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان مادران افسرده صورت گرفته است. از بین 1350 نفر مادر افسرده با استفاده از تست افسردگی 21 سؤالی بک (BDI-II) تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه همگن قرار گرفتند و چکیده کاملاین تحقیق به منظور اثربخشی دو روش معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان مادران افسرده صورت گرفته است. از بین 1350 نفر مادر افسرده با استفاده از تست افسردگی 21 سؤالی بک (BDI-II) تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه همگن قرار گرفتند و با استفاده از دو تست (بهزیستی ذهنی 39 سؤالی مولوی و همکاران، 1390) و تست (28 سؤالی سلامت روان گلدبرگ،1972) پیشآزمون برگزار شد و بعد از اجرای دو مداخله درمانی دادههای به دست آمده تجزیه و تحلیل شد و نتایج زیر به دست آمد. مقدار معنادرمانی قرآن بر بهزیستی ذهنی مادران افسرده (04/0p<) و بر سلامت روان مادران افسرده (01/0p<) است. همچنین مقدار معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی مادران افسرده (01/0p<) است و بر سلامت روان آنان(04/0p<) است. این پژوهش تأثیر معنادار دو روش معنادرمانی قرآن و فرانکل را بر سلامت روان و بهزیستی ذهنی تأیید نمود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - اثربخشی معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر سلامت روان و بهزیستی ذهنی مادران افسرده
فریده داودی حموله محمدحسین فلاح مهدی اسمعیلی صدرآبادی مهران علیپوراین تحقیق به منظور اثربخشی دو روش معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان مادران افسرده صورت گرفته است. از بین 1350 نفر مادر افسرده با استفاده از تست افسردگی 21 سؤالی بک (BDI-II) تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه همگن قرار گرفتند و چکیده کاملاین تحقیق به منظور اثربخشی دو روش معنادرمانی قرآن و معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان مادران افسرده صورت گرفته است. از بین 1350 نفر مادر افسرده با استفاده از تست افسردگی 21 سؤالی بک (BDI-II) تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در سه گروه همگن قرار گرفتند و با استفاده از دو تست (بهزیستی ذهنی 39 سؤالی مولوی و همکاران، 1390) و تست (28 سؤالی سلامت روان گلدبرگ،1972) پیشآزمون برگزار شد و بعد از اجرای دو مداخله درمانی دادههای به دست آمده تجزیه و تحلیل شد و نتایج زیر به دست آمد. مقدار معنادرمانی قرآن بر بهزیستی ذهنی مادران افسرده (04/0p<) و بر سلامت روان مادران افسرده (01/0p<) است. همچنین مقدار معنادرمانی فرانکل بر بهزیستی ذهنی مادران افسرده (01/0p<) است و بر سلامت روان آنان(04/0p<) است. این پژوهش تأثیر معنادار دو روش معنادرمانی قرآن و فرانکل را بر سلامت روان و بهزیستی ذهنی تأیید نمود. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - آسیبشناسی مطالعات بینرشتهای قرآن کریم در فضای فناوری اطلاعات محور
حمیدرضا ایمانی فرهدف از این تحقیق بررسی «آسیبشناسی مطالعات بینرشتهای قرآن کریم در فضای فناوری اطلاعات محور» است. در این پژوهش از روش تحقیق کتابخانهای و روش تحلیلی استفاده شده است. در حال حاضر تحقیقات در زمینه مطالعات بینرشتهای قرآن کریم به شکل تراکمی و متسلسل پیش نمیرود و محققان، چکیده کاملهدف از این تحقیق بررسی «آسیبشناسی مطالعات بینرشتهای قرآن کریم در فضای فناوری اطلاعات محور» است. در این پژوهش از روش تحقیق کتابخانهای و روش تحلیلی استفاده شده است. در حال حاضر تحقیقات در زمینه مطالعات بینرشتهای قرآن کریم به شکل تراکمی و متسلسل پیش نمیرود و محققان، کمتر میتوانند از آثار پژوهشی و کتابهای مرتبط استفاده نمایند. پایگاههای اطلاعرسانی موجود نیز در زمینه ارائه این گروه از تحقیقات، بهصورت تخصصی و فراگیر وارد نشدهاند. تحقیقات در کلیه علوم بهصورت تجمعی و افزایشی است اما به دلیل عدم ارتباط محققین مطالعات بینرشتهای قرآن کریم با یکدیگر، بیشتر تحقیقات در این زمینه بهصورت پراکنده و غیر مرتبط با یکدیگر رشد مینماید. راه حل این مشکل در ایجاد بانک جامع اطلاعرسانی در فضای مجازی در زمینه مطالعات بینرشتهای قرآن کریم است که اولاً؛ بهطور تخصصی در زمینه مطالعات بینرشتهای قرآن کریم فعالیت نماید. ثانیاً؛ به جمعآوری مقالات مرتبط در همایشها، مجلات و روزنامهها بپردازد. ثالثاً؛ دارای کتابخانه دیجیتال و مجله الکترونیکی همراه با ارتباط گسترده با مخاطبانش باشد و طرحی نیز برای جمعآوری تحقیقات مطالعات بینرشتهای قرآن کریم در کشورهای غیر از ایران داشته باشد. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - تجلی آیات قرآن مجید در فرش-باغ ایرانی با تأکید بر سوره الرحمن
محمد جواد مهدوی نژاد مجتبی انصاری سپیده صمدزاده آزاده فاضلی مرضیه السادات احمدنژادآیات قرآن مجید تجلیگاه جمال و جلال خداوندی هستند و هنرمندان مسلمان با عنایت به این آیات به خلق آثاری پرداختهاند که جلوهای از بهشت آرمانی آنها است. در این راستا فرش-باغ ایرانی نمودی از تصویر باغ-بهشت است که خود جلوهای از فردوس قرآنی به شمار میآید. الگوهای فردوس قرآنی در چکیده کاملآیات قرآن مجید تجلیگاه جمال و جلال خداوندی هستند و هنرمندان مسلمان با عنایت به این آیات به خلق آثاری پرداختهاند که جلوهای از بهشت آرمانی آنها است. در این راستا فرش-باغ ایرانی نمودی از تصویر باغ-بهشت است که خود جلوهای از فردوس قرآنی به شمار میآید. الگوهای فردوس قرآنی در ساختار باغ و فرش ایرانی بهصورت مشترک بکار رفتهاند و شناخت این الگوها موجب آگاهی از بینش هنرمندان مسلمان میگردد. هدف از این پژوهش بازشناسی کهنالگوهای باغ ایرانی در آیات قرآن مجید بهویژه سوره مبارکه الرحمن و بررسی نحوه تجلی آنها در ساختار فرش ایرانی است. پرسشهایی که در این پژوهش مطرح میشوند، عبارتند از: 1) آیات قرآن مجید بهویژه سوره مبارکه الرحمن چگونه به توصیف بهشت میپردازند؟ 2) چگونه میتوان الگوی فردوس قرآنی را در ساختار باغ ایرانی و بهتبع آن فرش-باغ به چشم دید؟ جهت پاسخگویی به پرسشهای نامبرده از روش تحقیق "توصیفی- تحلیلی" متکی بر تکنیکهای مقایسه تطبیقی استفاده شده است. روش گردآوری اطلاعات و دادههای موردنظر نیز ترکیبی از روشهای کتابخانهای و مطالعه اسنادی میباشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ساختار باغ و فرش در تمدن ایرانی-اسلامی بر شاخصهای حاصل از تحلیل فردوس قرآنی انطباق دارند و لذا میتوان فرش-باغ را نمودی از الگوی باغ-بهشت به شمار آورد. تجلی آیات قرآن مجید در ساختار فرش-باغ ایرانی را میتوان در نظامهای سهگانه معنایی، کارکردی و کالبدی به چشم دید. جزييات مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - تجلی آیات قرآن مجید در فرش-باغ ایرانی با تأکید بر سوره الرحمن
محمد جواد مهدوی نژاد مجتبی انصاری سپیده صمدزاده آزاده فاضلی مرضیه السادات احمدنژادآیات قرآن مجید تجلیگاه جمال و جلال خداوندی هستند و هنرمندان مسلمان با عنایت به این آیات به خلق آثاری پرداختهاند که جلوهای از بهشت آرمانی آنها است. در این راستا فرش-باغ ایرانی نمودی از تصویر باغ-بهشت است که خود جلوهای از فردوس قرآنی به شمار میآید. الگوهای فردوس قرآنی در چکیده کاملآیات قرآن مجید تجلیگاه جمال و جلال خداوندی هستند و هنرمندان مسلمان با عنایت به این آیات به خلق آثاری پرداختهاند که جلوهای از بهشت آرمانی آنها است. در این راستا فرش-باغ ایرانی نمودی از تصویر باغ-بهشت است که خود جلوهای از فردوس قرآنی به شمار میآید. الگوهای فردوس قرآنی در ساختار باغ و فرش ایرانی بهصورت مشترک بکار رفتهاند و شناخت این الگوها موجب آگاهی از بینش هنرمندان مسلمان میگردد. هدف از این پژوهش بازشناسی کهنالگوهای باغ ایرانی در آیات قرآن مجید بهویژه سوره مبارکه الرحمن و بررسی نحوه تجلی آنها در ساختار فرش ایرانی است. پرسشهایی که در این پژوهش مطرح میشوند، عبارتند از: 1) آیات قرآن مجید بهویژه سوره مبارکه الرحمن چگونه به توصیف بهشت میپردازند؟ 2) چگونه میتوان الگوی فردوس قرآنی را در ساختار باغ ایرانی و بهتبع آن فرش-باغ به چشم دید؟ جهت پاسخگویی به پرسشهای نامبرده از روش تحقیق "توصیفی- تحلیلی" متکی بر تکنیکهای مقایسه تطبیقی استفاده شده است. روش گردآوری اطلاعات و دادههای موردنظر نیز ترکیبی از روشهای کتابخانهای و مطالعه اسنادی میباشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ساختار باغ و فرش در تمدن ایرانی-اسلامی بر شاخصهای حاصل از تحلیل فردوس قرآنی انطباق دارند و لذا میتوان فرش-باغ را نمودی از الگوی باغ-بهشت به شمار آورد. تجلی آیات قرآن مجید در ساختار فرش-باغ ایرانی را میتوان در نظامهای سهگانه معنایی، کارکردی و کالبدی به چشم دید. جزييات مقاله