عدالت اجتماعی، مبنای اساسی جامعه پردازی در اندیشه دینی است. اما نرمافزار ساخت جامعه در پرتوی عدالت اجتماعی چیست؟ شناخت این نرمافزار، بدون دستیابی به مفهوم شناسی دقیق قرآنی از عدالت اجتماعی، میسر نیست. به همین دلیل است که پژوهشهای اسلامی در عرصه عدالت اجتماعی، اغلب به چکیده کامل
عدالت اجتماعی، مبنای اساسی جامعه پردازی در اندیشه دینی است. اما نرمافزار ساخت جامعه در پرتوی عدالت اجتماعی چیست؟ شناخت این نرمافزار، بدون دستیابی به مفهوم شناسی دقیق قرآنی از عدالت اجتماعی، میسر نیست. به همین دلیل است که پژوهشهای اسلامی در عرصه عدالت اجتماعی، اغلب به تحمیل معنای ارتکازی یا ناقص پژوهندگان از عدل و قسط بر نظریه ورزیها دچار شده است و اصل و فرع، مشتبه گشته است.
در پژوهش حاضر، ابتدا بر اساس روش تحقیق موضوعی، به مفهوم شناسی عدل و قسط و نسبت بین این دو میپردازیم. سپس در پرتوی این مفهوم شناسی، با رجوع به تفسیر المیزان، تلاش شده است تا نرمافزار جامعه پردازی مبتنی بر قسط و عدل تدوین گردد. بر این اساس، جامعه پردازی، از مسیر قوام دین محقق میشود که خود، در پرتو سه مؤلفه کلیدی قدرت، ثروت و پیوندهای اجتماعی عمل میکند. پیوندهای اجتماعی، بنیادینترین لایه جامعه پردازی است که روابط اقتصادی در خدمت تقویت این پیوندها و انسجام اجتماعی تعریف میشوند. نظام سیاسی و نهاد قدرت نیز بهعنوان تنظیمگر روابط اجتماعی-اقتصادی، خود نیازمند تقویمی درونی مبتنی بر طاعت است. همچنین مؤلفه معنویت بهعنوان مؤلفه چهارم، بهمثابه روحی بر کالبد جامعه پردازی، عدالت اجتماعی را در خدمت توحید قرار میدهد. مبنای این نرمافزار جامعه پردازی عبارت است از: طبیعت و فطرت انسانی، غایت کمالی انسانی، اقتضائات حیات اجتماعی.
پرونده مقاله