تجلی آیات قرآن مجید در فرش-باغ ایرانی با تأکید بر سوره الرحمن
محورهای موضوعی :
کلید واژه: فردوس باغ ایرانی قرآن مجید فرش ایرانی سوره مبارکه الرحمن,
چکیده مقاله :
آیات قرآن مجید تجلی گاه جمال و جلال خداوندی هستند و هنرمندان مسلمان با عنایت به این آیات به خلق آثاری پرداخته اند که جلوه ای از بهشت آرمانی آنها است. در این راستا فرش-باغ ایرانی نمودی از تصویر باغ-بهشت است که خود جلوه ای از فردوس قرآنی به شمار می آید. هدف از این پژوهش بازشناسی کهن الگوهای باغ ایرانی در آیات قرآن مجید به‌ویژه سوره مبارکه الرحمن و بررسی نحوه تجلی آنها در ساختار فرش ایرانی است. پرسش هایی که در این پژوهش مطرح می شوند، عبارتند از: 1) آیات قرآن مجید به‌ویژه سوره مبارکه الرحمن چگونه به توصیف بهشت می پردازند؟ 2) چگونه می توان الگوی فردوس قرآنی را در ساختار باغ ایرانی و به‌تبع آن فرش-باغ به چشم دید؟ جهت پاسخگویی به پرسش های نامبرده از روش تحقیق «توصیفی- تحلیلی» متکی بر تکنیکهای مقایسه تطبیقی استفاده شده است. روش گردآوری اطلاعات و داده های موردنظر نیز ترکیبی از روش های کتابخانه ای و مطالعه اسنادی می باشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ساختار باغ و فرش در تمدن ایرانی-اسلامی بر شاخص های حاصل از تحلیل فردوس قرآنی انطباق دارند و لذا می توان فرش-باغ را نمودی از الگوی باغ-بهشت به شمار آورد. تجلی آیات قرآن مجید در ساختار فرش-باغ ایرانی را می-توان در نظام های سه گانه معنایی، کارکردی و کالبدی به چشم دید.
Abstract Verses of the Quran are manifestations of God’s beauty and magnificence and Muslim artists have benefited from these verses to create art works that manifest their ideal Heaven. In line with this, the Persian garden-carpet is a reflection of the picture of garden-heaven, which itself is considered a display of Quranic paradise. Quranic paradise’s patterns are used in both Iranian carpets and gardens which help us know Muslims' beliefs through their art. The aim of this research is to recognize the ancient patterns of Persian garden in the Quran’s verses, especially verses of Surah Al-Rahman, and investigate how they are used in Persian carpet structure. The questions that are posed in this research are:1) How do the Quran’s verses, especially Surah Al-Rahman, describe Heaven? 2) How can we see Quranic paradise’s patterns in Persian garden structure and carpet-garden? To answer these questions, a descriptive-analytic method, which relies on comparative techniques, has been used. The results of the research show that the structure of garden-carpet in Islamic Iranian art agrees with the parameters and features of the Quranic paradise. Therefore, it could be concluded that the carpet–garden is considered as the sample of heaven-garden with semantic, functional, and somatic triple orders.