آسیب‌‌شناسی عوامل مؤثر بر تربیت دینی دختران
محورهای موضوعی : قرآن و علم
1 - OI
کلید واژه: حیا# حجاب# عوامل تربیت دینی# آسیبهای تربیت دینی# قرآن و روایات#,
چکیده مقاله :
یکی از مسائل مورد غفلت در خانواده که موجب آسیب‌دیدن تربیت دینی فرزندان در مقوله حیا و حجاب می‌شود، بی‌توجهی یا کم‌توجهی به حیا و حفظ آن در کودکان از همان ابتدای تولد و مسئله فرآیند بودن تربیت است. از دیگر عوامل آسیب‌زا در این زمینه؛ ناهماهنگی والدین با یکدیگر در خانواده، انتقال ندادن احساس ارزشمندی حجاب به فرزندان از طریق گفتمان خانواده و بی‌توجهی والدین به دوره‌های تربیتی فرزند (ذکرشده در روایات)، رسانه و معاشرت‌های خانوادگی نیز از جمله موارد دیگر است که بی‌توجهی در چگونگی برخورد با آنها، موجب اثرات نامطلوب در امر تربیت دینی دختران در مقوله حیا و حجاب می‌شود. این مقاله به بررسی برخی از آسیب‌ها و راهکارهای قرآن و سنت جهت بهبود آنها ارائه کرده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و با هدف بررسی آسیبهای مطرح در عوامل تربیت دینی دختران در مقوله حیا و حجاب در حوزه خانواده انجام شده است. تحقیق به روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد پاسخ به این سؤال است که «چه آسیب‌‌هایی بر تربیت دینی خانواده در مسأله حیا و حجاب تأثیر نهاده و موجب شده است تا از فرصت کودکی که بهترین زمان برای آموزش و انتقال مفاهیم ارزشی به فرزندان است غفلت ورزیده شود و راهکارهای قرآن و سنت برای بهبود این مسأله چیست؟».
One of the issues which has been neglected in the family and has paralyzed the religious upbringing of the children on the issue of modesty and hijab, is paying no attention or less attention to modesty and the failure to cultivate this belief in children at the very first days of birth and also to the periodical feature of upbringing in general. Other damaging factors in this area, are as follows: different way of thinking between parents in the family, failure in conveying a sense of value for hijab to the children by setting discourse in the family and failure in considering children’s upbringing course of time. Media and kinship relations are among other factors, whose ways of dealing be neglected, will lead to undesirable consequences in the religious upbringing of girls especially on the issue of modesty and hijab. This research tends to identify some of these damages in order to present solutions from Quran and Hadith for modifying the undesirable consequences. This study is practical in its kind and aims at investigating the proposed damages in the factors influencing the religious upbringing of the girls on the issue of modesty and hijab in the scope of the family. The method of the research is analytical-descriptive and aims at identifying damages that have influenced the religious upbringing of the family, on the issue of modesty and hijab and have led to neglect the time of childhood, which is counted as the best time for teaching and conveying valuable concepts of religion to children, and presenting modifying solutions from Qur'an and Hadith to resolve this issue.
قرآن کریم.
ابن بابويه، محمد‌‌بن على (1413). من لايحضره الفقيه. تحقیق علی اکبر غفاری. جلد اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (1363). تحف العقول. قم: جامعه مدرسین.
ابن‌‌منظور، محمدبن‌‌مكرم (1414). لسان العرب. تحقیق جمال‌‌الدین میردامادی، بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دارصادر.
امام خمینی، روح الله (1373). آداب الصلوه(آداب نماز). تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
امام سجاد (ع)، علی بن الحسین (1421ق). رساله الحقوق للامام زین العابدین (ع). قم: موسسه الهدی للنشر و التوزیع.
جعفريان، رسول. (1371). مرجئه، تاريخ و انديشه. قم: نشر خرم.
جوادی آملی، عبدالله (1386). تسنیم تفسیر قرآن کریم. تحقیق علی اسلامی، قم: اسراء.
جوهری، اسماعیل بن حماد (1407ق). الصحاح. تحقیق احمد عبدالغفور عطار، بیروت: دارالعلم للملایین.
حرعاملى، محمد بن حسن (1409). وسائل الشيعه. قم: مؤسسه آل البيت عليهم السلام.
حسینی زبیدی، محمد مرتضی (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس. تحقیق علی هلالی، بیروت: دارالفکر.
رشید، صلاح (1383). تفسیری جدید از مثال عنکبوت در قرآن. ترجمه و نقد محمد علی رضایی اصفهانی، مجله گلستان قرآن، 179، 27-24.
رفیع پور، فرامرز (1393). آناتومی جامعه مقدمه‌ای بر جامعه شناسی کاربردی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
سید رضی، محمدبن‌‌حسین (1414ق). نهج البلاغه. صبحی صالح، قم: هجرت.
شعيری، محمد بن محمد (بی تا). جامع الأخبار. نجف: مطبعة حيدرية.
صدرالدین شیرازی، محمدبن‌‌ابراهیم (1383ش). شرح اصول الکافی صدرا. تحقیق محمد خواجوی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
طباطبایی، سیدمحمد حسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. طوسى، محمد بن الحسن (1414ق). الأمالي. قم: دارالثقافة.
عروسی حویزی، عبد علی‌‌بن‌‌جمعه (1415ق). تفسيرنورالثقلين. تحقیق هاشم رسولی محلاتی. قم: اسماعیلیان.
فضل‌الله، محمدرضا (1379). درآمدی بر تربیت دینی با توجه به پیشرفت ادراکات دینی در کودکان و نوجوانان. ترجمه فرزدق اسدی، مجله تربیت اسلامی وابسته به وزارت آموزش و پرورش پژوهشکده تعلیم و تربیت، 3، 123-142.
فیروز آبادی، محمد بن یعقوب (بی تا). القاموس المحیط. بیروت: دارالکتب العلمیه.
کریمی نیا، محمد علی (1377). الگوهای تربیت اجتماعی. قم: پیام مهدی.
کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1429). الکافی. قم: دارالحدیث.
گاستون، میالاره (1370). معنی و حدود علوم تربیتی. ترجمه علی محمد کاردان، تهران: دانشگاه تهران.
مجلسی، محمد باقربن‌‌محمدتقی (1403). بحارالانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
محمدی ری شهری، محمد (1388). حکمت نامه کودک. ترجمه عباس پسندیده، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
مصطفوی، حسن (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
مطهری، مرتضی (1377). مجموعه آثار استاد شهید مطهری. قم: صدرا.
مطهری، مرتضی (1390). آزادی انسان. تهران: دبیرخانه طرح مطالعاتی بینش مطهر.
مكارم شيرازى، ناصر (1421ق). الأمثل فی تفسیر کتاب الله المنزل. قم: مدرسه امام علی بن ابیطالب.
نورى، حسين بن محمدتقى (1408ق). مستدرك الوسائل ومستنبط المسائل. جلد پانزدهم، قم: مؤسسه آل البيت عليهم السلام.
همت بناری، علی (1390). رابطه تعلیم و تربیت با تأکید بر دیدگاه اسلام. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 3(2) ، 56-37.