موانع رویکرد تربیت اجتماعی در حوزه رفتار در بستر تحقق سلامت جامعه از منظر قرآن کریم
محورهای موضوعی : قرآن و جامعه شناسیزهرا حاج کاظمی 1 * , علیرضا کاوند 2
1 - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم
2 - دانشگاه تفسیر و معارف قرآن کریم قم
کلید واژه: اسلام, قرآنکریم, موانع, تربیت اجتماعی, عقاید, رفتار, سلامت,
چکیده مقاله :
یکی از مباحث مطرح در جامعه، آرمان ارزشمند تربیت است که از ارکان مهم آن می توان به تربیت اجتماعی اشاره نمود. (رفتار) در لغت، به معنای سیر، طرزحرکت و سلوک و در اصطلاح؛ به معنای مجموعه ای از اعمال و فعالیّت هایی است که موجود زنده انجام می‌دهد و متضمّن کارهای آشکار و پنهان و اعمال و فعالیّت عقلی است. درسایۀ تحقق تربیت اجتماعی می‌توان انتظار داشت، هر جامعه بتواند به ادامۀ حیات دنیوی و معنوی خویش بپردازد. در این مجال، چهار مانع اساسی که حذف آن موانع، از ملزومات ایجاد وگسترش تربیت اجتماعی در جامعه است، به روش توصیفی - تحلیلی، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. این موانع که در آموزه های قرآنی و روایات ناب حضرات معصومین (ع) مورد تاکید قرار گرفته، و تاکید بر لزوم حذف آنها شده ، عبارتند از: 1.ظلم کردن به حقوق دیگران 2. بیگانگان و تأمین منافع شخصی 3. خیانت 4. قضاوت نادرست. دراین مجال، این چهار مانع مهم را که راهکار حذف آنها، در تعالیم منبعث از قرآن و روایات معصومین(ع) آمده، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
One of the important issues in society is the valuable ideal of education, one of whose main pillars is social education. Behavior is defined as a series of activities by a living being that includes covert and overt actions and intellectual activities. In light of realization of social education, one can expect every society to be able to continue its worldly and spiritual life. In this paper, four major obstacles the removal of which is necessary for creation and development of social education in society have been investigated through a descriptive-analytical method. These obstacles, the need for whose removal has been emphasized in the teachings of the Quran and Hadiths of the Infallible (AS), are 1. Doing injustice to others, 2. Seeking only to serve one’s own interests, 3. Deceitfulness, and 4. Incorrect judgment. These obstacles and ways for getting rid of them based on the teachings of the Holy Quran and Hadiths of the Infallible (AS) have been discussed in this paper.
قرآن کریم#
ابن فارس، ابوالحسین احمد (1420). معجم مقاییس اللغة، تحقیق ابراهیم شمس الدین، بیروت: دارالکتب العلمیة.#
آذربایجانی، مسعود و دیگران (1382). روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.#
آراسته خو، محمّد (1370). نقد و نگرش بر فرهنگ اصطلاحات علمی اجتماعی، تهران:گستره، چاپ دوم.#
باقری، خسرو (1382). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران: انتشارات مدرسه، چاپ هشتم.#
بهشتی، محمّد (1388). آراء دانشمندان مسلمان درتعلیم وتربیت ومبانی آن، قم: حوزه.#
بیابانگرد، اسماعیل (1384). روش¬های تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، تهران: نشردوران.#
بیرو،آلن (1370). فرهنگ علوم اجتماعی، تحقیق باقرساروخانی،تهران: مؤسسه کیهان.#
حجتی، سیّدمحمّدباقر (1389). پژوهشی درتاریخ قرآن، بیست و هشتم، تهران: دفترنشر فرهنگ اسلامی.#
درافشان، محمّدحسین (1385). «پیامدهای بدحجابی»، مجله پیام زن، شماره اول، 134.#
دهخدا، علي¬اکبر (1377). لغت نامۀ دهخدا، تحقیق محمّد معين وسيّد جعفر شهيدي، تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم.#
راغب اصفهانی، حسین بن محمّد (1412). مفردات ألفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، بیروت: دارالعلم و الدار الشامیة.#
رامیار، محمود (1380). تاریخ قرآن، تهران: امیرکبیر، چاپ پنجم.#
رهنما، احمد ( 1386). «آسیب شناسی فرهنگی»، معرفت، شماره30، 35.#
ساجدی، ابوالفضل و محمد شریف حیدری (1392). «موانع تربیت اجتماعی کودکان در خانواده های امروزی»، فصلنامه «معرفت» سال بیست و دوم، بهمن ماه، شماره 194 «ویژه علوم تربیتی»#
شریف رضی، محمّدبن¬حسین (1378). نهج البلاغه، ترجمۀ محمّد دشتی، قم: امام عصر(عج).#
شعاری نژاد، علی اکبر (1375). فرهنگ علوم رفتاری، دوم، تهران: سپهر.#
شفیع¬آبادی، عبدالله (1373). آشنایی بابرنامه ریزی تحصیلی و شغلی، تهران: وزارت آموزش و پرورش.#
صدوق، محمّد بن علی بن حسین ¬بن بابویه (1387). التوحید، تحقیق سیّدهاشم حسینی طهرانی، قم: جماعةالمدرّسین.#
صدوق، محمّدبن¬علی بن حسین بن بابویه (1425). عیون أخبارالرضا(ع)، نجف: المکتبة الحیدریة.#
طباطبایی، سیّدمحمّدحسین (1389). المیزان فی تفسیرالقرآن، تهران: دارالکتب الإسلامیة، چاپ دوم.#
طبرسی، احمدبن علی (بی¬تا). الإحتجاج، تحقیق سیّدمحمّدباقر الخرسان، بی جا: دارالنعمان.#
طبرسی، فضل بن حسن (1382). مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، تحقیق ابوالحسن شعرانی، تهران:کتابفروشی اسلامیة، چاپ سوم.#
طریحی، فخرالدین (1375). مجمع البحرین، تحقیق سیّدأحمد الحسینی، تهران: المکتبة المرتضویة إحیاءالآثارالجعفریة، چاپ سوم.#
عاشوری، حسن (1388). تربیت و اخلاق اسلامی، قم: امام عصر(عج).#
علی بن حسین(علیه السلام) (1390). صحیفه سجادیه، تحقیق محمّدمهدی رضایی، قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، نشرمعارف.#
عمید،حسن (1389). فرهنگ عمید، تهران: فرهنگ اندیشمندان.#
فایضی، علی و محسن آشتیانی (1375). بررسی مبانی تربیت و اخلاق اسلامی، قم: انتشارات روحانی.#
فتاحی، سیّدحمید (1379). با زیبایی¬ها و آرامش¬ها درخانواده، قم: انتشارات أحمد مطهری. #
فراهیدی، خلیل بن¬أحمد (1414). کتاب ألعین، تحقیق مهدی المخزومی و ابراهیم السامرائی، تصحیح أسعدالطیب، قم: انتشارات اُسوه.#
فیض کاشانی، ملامحسن (1387). تفسیرالصافی، قم: نشر نوید اسلام.#
قرشی، سیّدعلی¬اکبر (1371). قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران: دارالکتب الإسلامیة.#
مجلسی، محمّدباقربن¬محمّدتقی (1403). بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الأئمة الاطهار، تهران: انتشارات اسلامیة.#
مریجی، شمس الله (1387). عوامل مؤثر در انحراف از ارزش¬ها، قم: عقل.#
معرفت، محمّدهادی (1380). تاریخ قرآن، پنجم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها.#
معین، محمّد (1387). فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.#
مهدی زاده،حسین (1378). پرسمان حجاب، قم: صهبای یقین.#
hornby, A.S(1989), oxford advanced learner᾽s ictionary, fourth edithion, London: oxford university press.#