بررسی عوامل دستیابی به سلامت روان از منظر قرآنکریم
محورهای موضوعی : قرآن و روان شناسیحسن خرقانی 1 , روح الله سعیدی فاضل 2 , مجید هاشمی 3 * , فائزه عباسی 4
1 - دانشگاه علوم اسلامی رضوی
2 -
3 - دانشگاه علوم اسلامی رضوی
4 - دانشگاه علوم پزشکی مشهد
کلید واژه: قرآنکریم, سلامت روان, آرامش, عوامل, موانع,
چکیده مقاله :
قرآنکریم علاوه بر هدف اساسی خود که هدایت انسان ها به سوی سعادت است، مسائلی را که در جهت بهبود کیفیت زندگی دنیایی او ضروری است تبیین نموده است. بدون شک موضوع سلامت روان در افراد و اجتماعات بشری یکی از ضروری ترین دغدغه های انسان معاصر می باشد که در طول دوره های گوناگون، نظریه پردازان پیرامون آن بحث های فراوانی را مطرح کرده اند. ناکارآمدی این نظریه ها به دلیل عدم شناخت کافی از انسان، می تواند عاملی در جهت آسیب ها و تهدیدات اجتماعی به دلیل عدم وجود سلامت روانی باشد. قرآنکریم در خصوص اين موضوع به لحاظ مبنايي و محتوايي از غناي والايي برخوردار است و نقش بسزايي در کاهش و از بين بردن فشارهاي رواني دارد. راهکارها و سفارش هایی که توسط دین اسلام صورت گرفته است زمينه ساز تقويت روحي و رواني افراد در اجتماع است. قرآن کریم از بٌعد انسان شناسی، راه حل هایی بنیادین را در موضوع تأمین سلامت روانی مطرح نموده است. این پژوهش با روش کتابخانه ای، عوامل مؤثر و مخرب سلامت روان در قرآن کریم و با محوری سوره بقره را بررسی کرده است و در نهایت عوامل بیان شده را برای دست یابی به سلامت روان جامع و کامل ارزیابی نموده است.
The Holy Quran, in addition to its basic objective which is guiding human beings toward salvation, has also clarified issues necessary for improving the quality of their worldly life. Mental health in individuals and societies is undoubtedly one of the main issues of concern for contemporary human beings and has been the subject of much debate by theorists and experts in different eras. The inefficiency of their theories due to their lack of knowledge about humankind can be a factor leading to social harms and threats as a result of lack of mental health. The Holy Quran is rich in terms of fundamentals and content in this regard its teaching shave a major role in reducing and eliminating mental and psychological pressures. The strategies and recommendations provided by Islam help to strengthen people mentally and psychologically in society. From an anthropological point of view, the Quran has presented fundamental solutions for ensuring mental health. This research, using a library method, has investigated both the contributing factors and obstacles to mental health in view of the Quran, with an emphasis on Surah al-Baqara, and has assessed the mentioned factors for reaching complete and
قرآن کریم#
ابن داود حلی. (1386). الرجال، نجف، الآداب.#
ابن سینا، حسین بن عبدالله (بی تا)، اشارات و تنبیهات، تهران، دفتر نشر الکتاب.#
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414). لسان العرب، چاپ سوم، مصر، دار صادر.#
بحراني، يوسف بن احمد. (1367). الحدائق الناضرة، تهران، دفتر انتشارات اسلامی.#
تميمي آمدي، عبدالواحد. (1378). غررالحکم و دررالکلم، قم، دارالکتب الاسلامیة.#
ثقفى تهرانى، محمد. (1398). تفسير روان جاويد، تهران، انتشارات برهان، چاپ سوم. #
جوادی آملی، عبدالله. (بی تا). تفسیر موضوعی قرآنکریم، قم، اسراء. #
حرانی، ابن شعبه. (1363). تحف العقول، قم، جامعه مدرسین، چاپ دوم.#
راغب اصفهانی، حسین بن محمد.(1412). المفردات في غريب القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، دمشق، دارالعلم الدارالشامیة.#
رضایی اصفهانی و دیگران.(۱۳۸۶). تفسیر موضوعی قرآن، قم، دفتر نشر معارف، چاپ یازدهم.#
سیدرضی. (1440). نهج البلاغه، محقق صبحی صالح، قم، هجرت.#
شاملو، سعيد. (بی تا). بهداشت رواني، تهران، رشد.#
طاهری، حبیب الله. (1389). نقش باورهای دینی در رفع نگرانی ها، قم، زائر.#
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1417). المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسين حوزه علميه قم، چاپ چهارم.#
طبرسی، فضل بن حسن. (1374). مجمع البيان، چاپ سوم، تهران، ناصرخسرو.#
طبری، محمدبن جریر. (1413). جامع البیان عن تأویل القرآن، بیروت، دارالمعرفة.#
طریحی، فخرالدین بن محمد. (١٣٧۵). مجمع البحرین، تهران، مکتبه المرتضویة.#
قرائتی، محسن. (1387). تفسير نور، تهران، مرکز فرهنگی درس هایی از قرآن.#
كلينى، محمد بن يعقوب. (1407). الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیة.#
ليثي الواسطي. (1378). عیون الحکم و المواعظ، محقق حسنی بیرجندی، تهران، موسسه البعثة.#
متقی هندی. (1364). كنزالعمّال، حیدرآباد، دائرة المعارف العثمانیة. #
مجلسی، محمد باقر. (1403). بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم.#
مدرسی، سیدمحمدتقی. (1419). من هدی القرآن، تهران، دار محبی الحسین(علیه السلام).#
مصباح، محمدتقى. (1377). اخلاق در قرآن، تحقیق و نگارش محمدحسین اسکندرى، قم، مؤسسه آموزشى پژوهشى امام خمینى (ره).#
مصطفوی، حسن. (1360). التحقيق في كلمات القرآن الكريم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.#
مطهری، مرتضی. (1385). انسان وایمان مقدمه ای برجهان بینی اسلامی، تهران، صدرا، چاپ بیست و هفتم.#
مطهری، مرتضی. (بی تا). مجموعه آثار، جلد نوزدهم، قم، نشر صدرا.#
مطهري، مرتضی. (بي تا). شناخت قرآن، (سورة‌حمد ـ قسمتي از سورة بقره)، تهران، صدرا.#
معین، محمد. (1350). فرهنگ معین، تهران، امیرکبیر.#
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران.(1374). تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیة.#
مقالات و سایت،
سلطانی رنانی، مهدی، «راه های مبارزه با فشارهای روانی از منظر قرآن»، مجله مشکوة، شماره 83.#
نصیری، علی، «آثار تربیتی اعتقاد به معاد»، فصلنامه قرآن و متون اسلامی، شماره4.#
www.whoiran.org#